Motie: Laatste noodkreet water­schappen voor een landelijk PFAS verbod

Constateringen:

• PFAS schadelijk zijn voor de volksgezondheid en milieu.
• Waterschappen de wettelijke taak hebben om te zorgen voor een goede waterkwaliteit en de zuivering van stedelijk afvalwater in het waterschapsgebied;
• Verhoogde concentraties PFAS op verschillende plekken in ongezonde concentraties worden aangetroffen in oppervlaktewater, ook binnen Waterschap De Dommel;

• PFAS zowel via directe als indirecte lozingen in het oppervlaktewater komt, terwijl onze rioolwaterzuiveringsinstallaties PFAS niet uit het water kunnen verwijderen;
• Nederlanders nu al dagelijks meer PFAS binnen krijgen dan de gezondheidskundige grenswaarde van de European Food Safety Authority (EFSA) acceptabel acht.
• Ingezetenen inclusief agrariërs en andere ondernemers op schoon water moeten kunnen rekenen voor hun activiteiten zoals recreatie en akkerbouw.
• De PFAS-vervuiling zich steeds verder uitbreidt, mede doordat PFAS lozingen nog steeds worden toegestaan.
• Waterschappen zelf niet de bevoegdheid hebben om PFAS bij de bron aan te pakken, terwijl bronaanpak en sanering noodzakelijk zijn.
• Sanering als gevolg van uitblijven van Rijksbeleid op de capaciteit en kosten van het waterschap zullen drukken;
• Het RIVM herhaaldelijk de Staat heeft geadviseerd om maatregelen te nemen om de volksgezondheid en milieu te beschermen tegen PFAS en ook de Unie van Waterschappen en de Europese watersector al jaren pleiten voor een verbod;
• Het Rijk vooralsnog niet voornemens is adequate maatregelen te nemen, zoals een nationaal verbod. Belangenorganisaties hebben daarom nu het Rijk gedagvaard, vanwege nalatigheid op gebied van adequate sanering, handhaving en regelgeving.
• Dit wordt uiteengezet in de dagvaarding door 11 belangenorganisaties onder aanvoering van Knoops advocaten van 7 augustus jl.

Constaterende dat:

• Het Rijk inmiddels wel al enige tijd met een aantal landen samenwerkt aan een
  Europese PFAS wet (ook wel restrictievoorstel). Goedkeuring daarvan is niet alleen
  nog onzeker, maar ook bij eventuele goedkeuring zal de implementatie sowieso nog
  vele jaren met verslechtering van de situatie als gevolg;

• Het Rijk de keuze heeft om net als Frankrijk en België naast het Europese
  restrictievoorstel te werken aan landelijke maatregelen, zoals een handelsverbod,
  maar dit nalaat1;
• Ook als rioolwaterzuiveringen in de toekomst PFAS zouden kunnen zuiveren, deze
  kosten niet op de waterschappen en dus onze ingezetenen mogen worden
  afgewenteld zolang het Rijk toestaat dat PFAS in de Nederlandse wateren belandt;
• Ondanks dat PFAS niet KRW-genormeerd is, het wel invloed heeft op de
  gezondheid van macrofauna en dus het behalen van KRW-doelstellingen hindert;
  In meerdere waterschappen deze motie ter tafel zal komen.

Verzoekt het DB:

1. Om (eventueel met andere waterschappen) een brandbrief aan het Rijk op te
   stellen met daarin de dringende oproep om vóór 1 januari 2025 met een concreet
   actieplan te komen om de PFAS vervuiling een halt toe te roepen. In deze
   brandbrief te verwijzen naar de procedure die Knoops advocaten namens 11
   belangenorganisaties is gestart, en onze steun en sympathie voor deze zaak uit te
   spreken. In de brandbrief het Rijk tenminste op te roepen om zo snel mogelijk maar op zijn
   laatst vóór 1 januari 2026 te zorgen voor:
   - Een landelijk verbod op de productie van PFAS en schadelijke PFAS
   vervangende producten voor alle niet-essentiële producten;
   - Een im- en exportverbod van niet-essentiële PFAS- houdende producten;
   - Een verbod op het lozen van PFAS op oppervlaktewater en riool door
   bedrijven die PFAS-houdende producten verwerken tot een commercieel
   product.
2. Verzoekt het AB om PFAS en andere toxische stoffen toe te voegen aan de
   strategische agenda en Q4 2024 dit onderwerp nog te agenderen

Indiener: Judith Lammers

Mede ondersteuners:

Fractie PvdD,

Fractie AWP,

Fractie BBB,

Fractie VVD,

Fractie PvdA,

Fractie WN