Maat­re­gelen tegen staal­slakken

Indiendatum: 14 mei 2025

Op diverse plekken in Nederland veroorzaken staalslakken milieuschade. Bij contact met grond of regenwater stijgt de zuurgraad, wat schadelijk is voor dieren: vissen sterven en op termijn dreigen de zware metalen uit te spoelen.

Het RIVM en de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) waarschuwen ook voor gezondheidsrisico’s: blootstelling kan bijvoorbeeld bloedneuzen veroorzaken. Staalslakken zijn restproducten uit de staalindustrie en worden in Nederland nog steeds gebruikt als goedkope bouwstof, bijvoorbeeld in wegfunderingen of geluidswallen. Ze worden soms onder namen als "Ecoliet" gepresenteerd als duurzaam alternatief, bijvoorbeeld in grasdallen voor parkeerplaatsen.

Omdat er geen meldplicht is, is onbekend waar staalslakken precies zijn toegepast. Onderzoekscollectief Investico bracht recent 150 locaties in kaart, waaronder diverse locaties in het Dommelgebied. Omdat gebruik van staalslakken niet goed wordt bijgehouden is hun overzicht onvolledig.

Vanaf 2026 geldt alleen een informatieplicht bij gebruik, ondanks oproepen tot strengere regels. Volgens toezichthouders biedt die maatregel onvoldoende bescherming, vooral op plekken waar mensen direct met de stoffen in aanraking kunnen komen.

Naar aanleiding van het onderzoek van Investico hebben wij de volgende vragen:

Voorkomen van gebruik en verspreiding

1. Is het DB het eens dat aanvullende maatregelen nodig zijn om gebruik en verspreiding van staalslakken in het Dommelgebied te voorkomen? Zo ja, welke maatregelen wil het DB nemen ter voorkoming en verspreiding van gebruik van staalslakken en staalslakhoudende producten in het Dommelgebied? Zo nee, waarom niet?

2. Is het DB het eens dat het voor het waterschap van belang is dat alle staalslakhoudende locaties in kaart worden gebracht, zodat toezicht en monitoring op de impact op de kwaliteit van het grondwater of beken en rivieren kan worden georganiseerd? Hoe pleit het DB hiervoor en welke rol vindt zij dat het waterschap hierin dient te nemen?

3. Overweegt het DB een verbod op toepassing van staalslakhoudende producten (waaronder Ecoliet en Duomox) op te nemen in de waterschapsverordening? Zo ja, wanneer kan het AB een voorstel verwachten? Zo nee, waarom niet?

4. Is het DB voornemens om in haar inkoopvoorwaarden op te nemen dat géén staalslakhoudende producten gebruikt mogen worden. Zo ja, per wanneer? Zo nee waarom niet.

5. Is het DB voornemens om met de provincie en of gemeenten afspraken te maken, bijvoorbeeld via een convenant over het niet gebruiken van staalslakhoudende producten in het Dommelgebied?

6. Bij welke locaties zijn in opdracht van het waterschap staalslakken toegepast? Is het Db voornemens deze te saneren om schade voor grondwater en beken te voorkomen? Ze nee, waarom niet? Wat betreft de locaties waar in opdracht van anderen staalslakken zijn toegepast, voor welke locaties is het DB voornemens ervoor te pleiten dat deze worden gesaneerd?

Bronnen:

Risico's verkeerd gebruik staalslakken waren... | EenVandaag

Op ruim honderd plekken in Nederland liggen staalslakken | Investico Onderzoeksjournalisten).

Overal liggen staalslakken: vervuilend materiaal op zeker 115 plekken gebruikt | Klimaat | NU.nl

Ministerie negeert oproepen van toezichthouders om strengere regels staalslakken | Investico Onderzoeksjournalisten.

Vervuilende 'staalslakken' ook in Brabant op veel plekken in de grond - Omroep Brabant

Ekoliet® - De Hoop Bouwgrondstoffen - Specialist in grondstoffen