Actuele klimaat­prog­noses voor doelmatig en betrouwbaar water­ma­na­gement

Constaterende dat:

●       Diverse onderzoeken aangeven dat klimaatverandering sneller gaat dan eerder rekening mee is gehouden en Europa bovendien t.o.v. andere regio’s relatief snel is opgewarmd^{[1] [2] [3][4][5]}

●       Ook de Nederlandse weersomstandigheden van de afgelopen jaren doen vermoeden dat klimaatverandering zich sneller en ongunstiger ontwikkelt.

●       Het voor waterschappen onduidelijk is welke consequenties die versnelling heeft voor ons watersysteem en te nemen beleid.

Toelichting:

●       Het watersysteem van waterschap De Dommel is op dit moment nog niet toekomstbestendig ingericht, terwijl dat wel essentieel is voor de leefbaarheid voor huidige en toekomstige generaties.

●       Het is daarom goed dat het waterschap sinds 2021 een andere koers heeft ingeslagen om te komen tot een toekomstbestendig watersysteem in ons waterschapsgebied: de watertransitie.

●       Om te zorgen dat waterschap De Dommel bij de uitvoering van de watertransitie steeds de juiste maatregelen treft die optimaal bijdragen (zo effectief en efficiënt mogelijk) aan een robuust toekomstbestendig watersysteem, is het belangrijk dat zij haar plannen baseert op betrouwbare/actuele klimaatmodellen en neerslagprognoses.

●       Waterschap De Dommel baseert haar keuzes op de klimaatscenario’s van het IPCC 2023, die door het KNMI zijn toegesneden op de Nederlandse situatie, en door STOWA zijn vertaald naar verwachte gevolgen voor het watersysteem (zie beeldvormende bijeenkomst 11 december 2024).

●       Voor het waterschap is het onduidelijk op welke observatiereeksen deze modellen zijn gebaseerd, welke nieuwe wetenschappelijke inzichten hierin zijn verwerkt (zoals bijvoorbeeld de impact van aerosolen), evenals hoe andere ontwikkelingen zoals technologische en emissiereductiebeleid van de grootste economieën zijn verwerkt. Maar hier zorgelijke signalen over zijn^[6] en onduidelijk is wat dit betekent voor onze wateropgaven.

●       Als de uitkomst ongunstiger zou blijken te zijn, zou dit aanleiding moeten zijn tot het bijstellen van de koers en/of het intensiveren van onze inspanningen. In dat geval zouden we moeten bezien of onze aanpak vanuit het perspectief van haalbaar- en betaalbaarheid nog steeds de optimale is.

●       Het is daarom belangrijk dat zo spoedig mogelijk duidelijk wordt of na het actualiseren van de modellen en doorrekening naar ons watergebied, de beoogde interventies voor een robuust watersysteem afdoende zijn.

●       Omdat De Dommel niet over de volledige data en klimaatwetenschappelijke inzichten beschikt om de hiervoor de benodigde analyses zelf te doen is hulp van het KNMI en STOWA en mogelijk universiteiten vereist.

Verzoekt het DB:

●       Bij het Rijk, het KNMI, de Deltacommissaris en andere relevante stakeholders hernieuwd onder de aandacht brengen dat de beschikbaarheid van actuele prognoses - gebaseerd op actuele observatiereeksen (op het gebied van klimaat, neerslag, verdamping, wateraanvoer, zeespiegelstijging, etc.) essentieel is voor waterschappen om hun taak goed en doelmatig uit te kunnen voeren.

En specifiek:

●       Het KNMI op te roepen om de meest actuele feitelijke temperatuur en neerslagcijfers tot en met 2024 zo spoedig mogelijk, maar uiterlijk eind 2025, te integreren in de KNMI klimaatmodellen en hierbij de weging van cijfers in de tijdreeksen kritisch te bekijken.

●       Het KNMI te vragen om deze actualisatie jaarlijks uit te voeren (als er significante afwijkingen in data/trends zich voordoen of nieuwe wetenschappelijke inzichten beschikbaar komen).

●       Bij alle relevante stakeholders (waaronder Rijk, IPO/provincies, UvW/waterschappen, VNG/gemeentes, Vewin/waterleidingbedrijven en de Deltacommissaris) te bevorderen dat door middel van onderzoeksprogramma’s de actualiteit en kwaliteit van de klimaat- en neerslagprognoses en modellen voortdurend worden verbeterd.

En hier periodiek in het AB over terug te koppelen, bijvoorbeeld in een mondelinge terugkoppeling of Burap
 

Deze motie dienden we in samen met AWP, BBB, CDA en PvdA