Bijdrage: Actuele klimaat­prog­noses voor doelmatig en betrouwbaar water­ma­na­gement

Bijdrage bij motie Actuele klimaatprognoses voor doelmatig en betrouwbaar watermanagement

We dienen deze motie in samen met Mevr van Santvoort van AWP, Dhr van Selst namens BBB, Dhr Verhoeven namens CDA, Dhr Tonissen van de PvdA. Onze watergraaf heeft aan het begin van de middag eigenlijk al een betoog gehouden voor het aannemen van deze motie. Deze motie sluit perfect aan bij zijn om een sterk watersysteem voor de toekomst te willen bouwen in een sterk veranderend klimaat.

Op 28 februari hebben we unaniem het voorstel "Een dijk van verstand voorkomt een zee van problemen" aangenomen. Deze motie roept op om te onderzoeken of, en zo ja hoe, het Waterschap met recentere gegevens kan werken om toekomstige risico’s met grote maatschappelijke en ecologische schade te beperken.

Momenteel kan het Waterschap niet met recente gegevens werken, omdat de achterliggende modellen geactualiseerd moeten worden, en dat valt buiten onze expertise. De noodzaak hiervoor is echter alleen maar toegenomen op basis van de laatste observaties, wetenschappelijke prognoses en de wereldpolitieke situatie.

Er gaat veel belastinggeld naar de watertransitie, zowel in ons waterschap als in de rest van Nederland. Als we niet werken op basis van actuele modellen, weten we niet of we de juiste maatregelen nemen om ons watersysteem toekomstbestendig te maken en of we dus ons geld doelmatig uitgeven.

Begin dit jaar hebben we artikel 58-vragen gesteld, ze zaten vandaag bij de ingekomen stukken. Het is duidelijk dat het Waterschap goede klimaatscenario's als basis wil hebben, maar zelf niet de expertise daarvoor in huis heeft. Dit is begrijpelijk, want het is complexe materie. Maar we kunnen niet blijven leunen op modellen waarvan we sterke signalen hebben dat ze belangrijke zaken missen. Wachten op nieuwe modellen van het KNMI, die hun klimaatscenario’s eens in de 10 jaar actualiseren, is ook geen verstandige strategie. In een tijd van versnelde opwarming en stijgende uitstoot van broeikasgassen is dit een risicovolle aanpak, die we ons echt niet als waterschap kunnen permitteren.

Daarom hebben we dit voorstel geschreven. Het is van groot belang dat we duidelijk krijgen wat de gevolgen zijn van de nieuw beschikbare kennis voor ons watersysteem. Dit omvat drie hoofdpunten:

• Het updaten van de tijdreeksen inclusief het herzien van de weging van de observaties. Dan gaat het om recente cijfers van de feitelijke opwarming van de aarde en de oceanen, de gletsjersmelt en de stijging van de zeespiegel. 

• Naast het updaten van de tijdreeksen hebben we nieuwe prognoses voor de toekomst nodig die aangepast worden op basis van beschikbare wetenschappelijke inzichten, zoals de verwachte opwarming, een mogelijke en eerdere AMOC-collapse, versnelde gletsjersmelt en versnelling in stijging van de zeespiegel. Ook het effect van vermindering van aerosolen moet worden meegenomen. Het KNMI gebruikt zogenaamde CORDEX-cijfers, waarin het effect van aerosolen niet is opgenomen, terwijl recent wetenschappelijk onderzoek aangeeft dat de opwarming in de zomers in Europa hierdoor met 1 graad wordt onderschat. 

• Ten derde hebben we betere inschatting nodig van het effect van wereldwijd klimaatbeleid - En dat gaat eigenlijk beiden kanten op. Enerzijds bijvoorbeeld het Trump effect en anderzijds ook de nieuw beschikbaar gekomen technologie om uitstoot te beperken. Denk bijvoorbeeld ook aan ontwikkelingen in China. 

Deze drie zaken vragen als Deltaland echt aandacht. We kunnen niet blijven leunen op verouderde modellen terwijl de wereld om ons heen verandert. Goede informatie is cruciaal om droge voeten te houden en tegelijkertijd niet met watertekorten te kampen.

Wij vragen het DB dan ook om zich hier sterk voor te maken naar buiten toe. We vragen om bij het Rijk, het KNMI en de Deltacommissaris en andere relevante stakeholders hernieuwd onder de aandacht te brengen dat de beschikbaarheid van actuele prognoses gebaseerd op actuele observatiereeksen essentieel zijn voor waterschappen om hun taak goed en doelmatig uit te kunnen voeren.

Specifiek vragen we om bij

● Het KNMI op te roepen om de meest actuele feitelijke temperatuur en neerslagcijfers tot en met 2024 zo spoedig mogelijk, maar uiterlijk eind 2025, te integreren in de KNMI klimaatmodellen en hierbij de weging van cijfers in de tijdreeksen kritisch te bekijken.

● Het KNMI te vragen om deze actualisatie jaarlijks uit te voeren (als er significante afwijkingen in data/trends zich voordoen of nieuwe wetenschappelijke inzichten beschikbaar komen).

● Bij alle relevante stakeholders (waaronder Rijk, IPO/provincies, UvW/waterschappen, VNG/gemeentes, Vewin/waterleidingbedrijven en de Deltacommissaris) te bevorderen dat door middel van onderzoeksprogramma’s de actualiteit en kwaliteit van de klimaat- en neerslagprognoses en modellen voortdurend worden verbeterd.